[Post: januari 2018, update: december 2019]
Het is de beste tijdsbesteding tijdens het autorijden, fietsen en wandelen: podcasts luisteren! Een podcast is een audio-show die via het internet gedistribueerd wordt. Technisch op zich niet zo interessant, maar inhoudelijk zeker wel: het is het feest van de niche. Podcasts hebben vaak een klein, maar heel specifiek publiek. Podcast kunnen daarom de diepte ingaan en echt awsome worden. Als je in de podcast-wereld duikt wordt radio luisteren een saaie bedoeling.
Al bijna 8 jaar lang luister ik podcasts en dat steeds meer, want er wordt de laatste jaren zoveel moois gemaakt. Onderstaand ga ik mijn best doen om uit te leggen waarom ik zo graag naar podcasts luister en waarom u het ook moet doen.
Er is ruimte voor podcasts in de leven
Podcasts zijn audio. Het mooie aan het tot je nemen van audio is dat je je ogen niet gebruikt. Het klinkt stupide, maar dit maakt podcasts tot het ideale medium voor alle momenten dat je druk met iets bent, maar je je eigenlijk aan het vervelen bent. Bij allerlei activiteiten die veelal stierlijk vervelend waren, en dat nu nog steeds zijn, maar die omdat ik tegelijk naar iets tof, grappigs, interessants of fascinerends aan het luisteren bent een heel stuk aangenamer worden. Huishoudelijke taken fleuren ervan op. Regelmatig zit ik lange stukken in de auto voor mijn werk en ook vaak meer dan twee en een haf uur tussen Brussel en mijn hometown Huissen. Die autoritten zou ik als een stuk saaier, zo niet ondraaglijk ervaren als ik podcasts niet had ontdekt. Het gebeurd mij niet zelden dat ik het jammer vind dat ik er al ben omdat 'Reply All' nog niet afgelopen is.
Podcasts luisteren kost geen tijd, het kan tussendoor. Verveling is er niet meer bij.
On-demand en persoonlijk
‘Maar Jan, radio dan?” hoor ik jullie denken. Jawel ik zou in die gevallen natuurlijk ook naar de radio kunnen luisteren. Maar van de DJ’s op de grote radiostations wordt niemand vrolijk lijkt me. Ik in ieder geval niet. Een Giel Beelen of Eva De Roo moet rekening houden met een heel breed publiek die zich meestal enkel vanwege de muziek-stijl opgedeeld heeft. Resultaat is vaak veel oppervlakkige prietpraat over matig interessante onderwerpen, vaak nog afgewisseld met slechte vaak seksistische of racistische grappen of een gesprek over de nieuwe vriend van Gordon.
En echt voor muziek luisteren is hit-radio toch inmiddels niet meer de ideale manier. Daar hebben we Spotify of Apple Music voor¹. Die diensten zijn zelfs in discovery veel beter geworden dan de meeste radiostations. Wat Spotify² is voor muziek op de radio, is podcasting voor het gelul op de radio.
Toch wil ik niet enkel negatief zijn over radio hier. Er zijn enkele lichtpunten in radioland zoals NPO Radio 1, VRT Radio 1 en BNR-Nieuwsradio. Maar ook daar wordt interessante content te vaak afgewisseld met dingen waar ik mij niet voor interesseer (zoals dingen met een bal en een netje waar die bal dan weer in moet). Ik ken een aantal radiomakers die geweldige content maken, maar een lineaire zender is, in ieder geval voor mij, niet meer de way-to-go.
Dan wil ik nog een vergelijking maken. Lineaire televisie moet steeds meer inboeten op on-demand, wat natuurlijk logisch is. Wanneer aanbod groeit en technische mogelijkheden steeds uitgebreider worden zullen mensen kieskeuriger worden over wat ze willen zien. Die beweging is overal te zien; in de video’s die we kijken en de teksten die we lezen. Waarom niet voor gesproken audio? Podcast vult dat op.
Massa van niches
Podcasting doet iets waar het internet in het algemeen erg goed in is: mensen met dezelfde interesse samenbrengen. In plaats van grijze content te maken voor een brede groep mensen kunnen ze nu wel gekleurde parels produceren voor kleinere groepen.
Howard Moskowitz, smaak-expert, kreeg ooit van Campbell Soup de vraag om DE lekkerste spaghetti-saus te maken. Moskowitz ging onderzoek doen bij een testpanel en kwam terug bij Campbell Soup met het antwoord dat ze een fout maakte, één spaghetti-saus maken die iedereen lekker zou moeten vinden zou niemand blij maken. De uiteenlopende smaken van het testpanel bewezen dat je de grootste tevredenheid zou creëren met meerdere soort spaghettisaus. Een doorbraak³.
Het punt dat Moskowitz wilde maken met zijn saus ligt niet ver van het punt dat ik wil maken met podcasts. Hoe gerichter je doelgroep hoe beter de show.
Zo luister ik veel naar podcasts waar gesproken wordt over nieuwste smartphone’s, Nederlandse politiek, films, Belgische politiek, media, kunstmatige intelligentie etcetera. Een reeks onderwerpen waarvan een groot deel van jullie waarschijnlijk totaal geen interesse voor heeft, maar ik vind die podcasts geweldig. Kijk, dat is nou het mooie. Zo zijn er namelijk ook een hele reeks podcasts over: voetbal, wielrennen, Game of Thrones, e-sports, snelle auto’s of wat voor soort super saai dan ook onderwerp dan ook. Een gesprek over Tom Dumoulin enkel gemaakt voor die-hard wielerfans is voor die doelgroep per definitie interessanter dan een item van een kwartiertje over de man op Radio 1 die ik ook nog moet begrijpen.
Door zich te focussen op een niche kunnen podcasts voor die niche mega-interessant worden. Dat uit zich vaak ook in heel betrokken luister-communities, druk bezochte evenementen en voor de podcasts met commercials een heel hoge conversie⁴ van die reclames tegenover een relatief kleine luister-schare. Maar klein hoeft zo’n groep luisteraars niet te zijn, er zijn in de wereld heel veel mensen die graag een goede podcasts over het houden van bijen, bier brouwen, breien of bouwen met Lego horen.
Een man in je oor
Het luisteren naar gesproken audio heeft iets intiems. Als luisteraar krijg je een heel vreemde band met de mensen naar wie je zo vaak luistert. Elke twee weken zitten er twee mannen in mijn oor. Zij hebben een gesprek. Ik ken die mannen, want ik luister al vijf jaar naar ze. Zij praten met elkaar over de onderwerpen die zij interessant vinden en ik zit erbij. Terwijl ik thuis de witte van de donkere was zit te scheiden voelt het alsof ik bij die twee gasten in dezelfde ruimte zit. Ik ken hun grappen en kan ze soms volgen bij rare verhalen. Het voelt alsof ik ze echt ken.
Er zijn ook zoveel verschillende formats. Vele podcast zijn enkel twee mensen die (meestal periodiek) een bepaald onderwerp bespreken: de zogenaamde 'Two Dudes Talking'-shows. Maar er zijn ook hoorspelen, interview-programma's, pure documentaires, poëtische documentaires, pane-shows en nog veel meer.
Podcasts laten me lachen, zetten me aan het denken, emotioneren me. Het biedt aan een maker de ruimte om lang over een onderwerp te praten, de diepte in te gaan en ruimte te bieden aan nuance. Sommige dingen zijn beter op papier, maar sommige dingen worden beter verteld in een gesprek. Het laat meer zijpaden toe, het kan verhalender zijn.
Een podcast beginnen is niet moeilijk. Je hebt er weinig voor nodig. Niks meer dan je eigen stem en het devices waar je dit nu op leest. Druk op record en begin te praten.
Begin nu
Mocht je overtuigd zijn van podcasts start dan nu met luisteren. Weet je niet precies hoe? Lees dan mijn korte uitleg. Weet je niet waarna? Google naar één van je interesses gevolgd door ‘podcast’, kijk op platformen als Podyssey.fm of werp een blik op mijn lijst met favorieten hieronder.
Voetnoten
¹ Meestal is het technische hassle voor veel mensen de reden toch maar radio te luisteren
² Spotify doet tegenwoordig ook dienst als podcastplatform
³ Meer over Howard Moskowitz en de revolutionaire spaghettisaus in deze TEDtalk
⁴ Podasts hebben de beste CPM (Cost Per Mile, de kosten voor een advertentie per luisteraar) dan welk ander medium. Adverteren in podcasts loont. Advertenties in podasts worden meestal door de hosts zelf voorgelezen, als ze al niet zelf geschreven zijn.
Mijn favorieten
Documentaire | De ietwat ongemakkelijke en vreemde Jonathan Goldstein gaat terug naar het moment van mensen waar ze spijt van hebben of met vragen over zitten en lost ze op. Of hij probeert het toch. Hilarisch en emotioneel.
Two dudes talking/Tech | Reinier Ladan en Wietse Hage, bellen elkaar op via Skype en bespreken technologie en de impact daarvan op ons allen.
Two dudes talking | GCP Grey en Brady Haran, beide succesvolle educatieve YouTubers hebben gesprekken over van alles wat hen bezighoud. Onderwerpen lopen uiteen vanvhot-stoppers tot kiessystemen en tech via space tot het op eten van iemand anders zijn restjes in een restaurant.
Documentaire/Thriller | In 6x40 min vertelt Simon Heijmans het verhaal over zijn zoektocht naar de waarheid over Ewald Marggraff , een markante en mysterieuze man die overlijd tijdens een brand in zijn landhuis. Waar is zijn geld? Zijn schilderijen? Is de brand wel een ongeluk? In een poëtische vertelling probeert hij te achterhalen wat er nu eigenlijk gebeurd is. Een verbazingwekkend verhaal ontspint zich en Heijmans vind de waarheid die net weer anders blijkt te liggen.
Two dudes talking | Alexander Klopping (Techno-viking en CEO Blendle) en Ernst-Jan Pfauth (CEO De Correspondent) bespreken wekelijks al dan niet met een gast de huidige stand en de toekomst van de media in de ruimste zin van het woord. Tussendoor wordt je op hoogte gehouden van welke WC-Pot Alexander koopt in zijn nieuwe huis en de oplage van de lege pagina bestseller van Ernst-Jan.
Panelshow/Humor | Op geheel eigen wijze nemen Marcel van Roosmalen, Noortje Veldhuizen en Roelof de Vries de bladen door. Blijf op de hoogte van de laatste trend op het gebied van frituursnacks en de wereld van de puntdaken. Niet zelden hilarisch.
Documentaire/Tech | Een podcast die ik lang vermeed omdat ik dacht dat het de zoveelste over technologie was. Grote fout! De verhalen die verteld worden, en niet altijd over het internet gaan, zijn uniek en prachtig. Begin bij bijvoorbeeld #130 en check mijn lijst met beste afleveringen.
Documentaire | Hoe vind je iemand die misschien niet bestaat? Elisa is vierentachtig jaar en verliefd… op Bob. Een mysterieuze man waar ze anderhalf jaar geleden plots over begon te praten. Maar wie is Bob en heeft hij wel echt bestaan? De drie dames van SCHIK vertellen een meeslepend verhaal in een bad van hun zoetgevooisde stemmen.
Panelshow/Tech | Misschien wel de langst lopende Nederlandstalige podcast. Al meer dan 10 jaar en 459 afleveringen lang bespreekt een panel met voornamelijk Vlamingen het tech-nieuws.
Two dudes talking/Politiek NL | Joost Vullings (1Vandaag) en Xander van der Wulp (NOS) bespreken de afgelopen politieke week. Dit doen ze met veel kennis en dito humor. Dit is de opvolger van de podcast die Vullings maakte met de in april overleden Max van Weezel. In Xander is een waardige opvolger gevonden.
Two dudes talking/Tech | CGP Grey (YouTuber) en Mike Hurley (Podcast professional en Relay FM CEO) bespreken hoe zij werken en welke tools ze gebruiken om dit mogelijk te maken.
Documentaire | Chris Bajema gaat met zijn blauwe microfoon en oranje busje zijn eigen wijk in op zoek naar verhalen. Deze waargebeurde verhalen combineert hij met 'bijna waargebeurde verhalen' tot een genot om naar te luisteren.
Panelshow/Politiek NL | De Haagse redactie van NRC zet een ingewikkeld Haags onderwerp om in begrijpbaar verhaal onder de bezielende leiding van Lamyae Aharouay
Interviewprogramma/Politiek NL | Jaap Jansen spreekt lang en diepgaand met interessante mensen uit de Nederlandse of Europese politiek. Niet zelden zijn er top-gasten te horen. Daarnaast spreekt Jansen regelmatig met P.G. Kroeger die oreert over de wereldgeschiedenis is verfrissende verbanden legt met het heden en verleden.