In 2019 zijn een hoop mooie dingen gemaakt en uitgebracht. Ik besloot om een aantal dingen waar ik erg van genoot of onder de indruk was op te lijsten. Dit is mijn volledig arbitraire en incomplete lijst met mooie dingen uit 2019 (of die ik ontdekt heb in 2019) die ik mij nog kan heugen.
Nu al een unaniem belachelijk groot succes!
Non-fictie Video
Dienders
Nederland | Documentaire-serie | BNNVARA | Regie: Daniel Aiss en Veerle Neger
6x 45min | Te zien op NPO Start
In Dienders zien we hoe een groep jonge agenten hun turbulente eerste jaar aan de politieacademie doorkomt.
In deze serie lopen de makers een jaar lang mee met de eerste jaars van de politieacademie in Rotterdam. Ze laten de harde realiteit zien van het nieuwe vak waar de jongeren mee te dealen krijgen en de ontwikkeling die ze daarvoor moeten doormaken. De kijker krijgt het idee dat ze overal bij mogen zijn en de studenten en docenten laten dit uitgebreid toe. De makers weten een aantal ijzersterke personages neer te zetten waarmee de kijker empathie of aversie kan krijgen met de dienders. Aspirant Bjorn bijvoorbeeld wordt door de makers niet gespaard. In het begin laten ze de kijker sympathie voor deze jongen krijgen die later op de proef wordt gesteld.
Een bezeten wereld. Nederland tussen de oorlogen
Nederland | Documentaire-serie | NTR | Regie: Matthijs Cats
6x 45min | Te zien op NPO Start
Hans Goedkoop presenteert de zesdelige geschiedenisserie ‘Een bezeten wereld, Nederland tussen de oorlogen’. Over het turbulente leven in de jaren 20 en de toenemende angst voor ontsporing in de jaren 30.
Na 'De Oorlog' (2009), 'De Slavernij' (2011), 'De Gouden Eeuw' (2013), 'De IJzeren Eeuw' (2015), 'Goede Hoop' (2017) en '80 jaar oorlog' (2018) levert de NTR met deze serie over het interbellum weer een parel van een geschiedenisserie af, dit keer over het interbellum in de 20ste eeuw. De kijker wordt dit keer wederom, net als de afgelopen vier series, magistraal gegidst door Hans Goedkoop. Omdat de periode waarover verteld werd korter was dan die in eerdere series kon een heel compleet verhaal verteld worden. De interviews met honderdjarigen geeft een fantastisch tijdsbeeld. De thematische in plaats van chronologische vertelling schuurt voor het eerst nooit.
Benieuwd over welke periode de volgende NTR-serie gaat vertellen. Als ik een suggestie mag doen zou ik erg graag een serie over de, en de aanloop naar de Franse tijd en met afsluitend het begin van het jonge koninkrijk willen zien. Hoewel een serie over de vele hertogdommen en graafschapen die leidde tot de Bourgondische Nederlanden natuurlijk ook geweldig zou zijn. Genoeg te vertellen dus.
Onze jongens op Java
Nederland | Documentaire-serie | BNNVARA | Regie: Coen Verbraak
4x 45min | Te zien op NPO Start
In ‘Onze jongens op Java’, de vierdelige serie die journalist en historicus Coen Verbraak voor BNNVARA maakte, vertellen veertien van hen alsnog hun verhaal.
Het is een periode waar niet veel over gesproken wordt. De zogenaamde ‘politionele acties’ zijn een zwarte bladzijde. De Indiëgangers spreken er daarom niet over. Verbraak weet deze kleurrijke mannen wel te laten praten. In veel gevallen voor het eerst. Door de heren recht in de camera te laten spreken en door het weinige gebruik van muziek en archiefbeelden ontstaan er gesprekken waarbij je als kijker op de huid zit en je het interne conflict bij de personages voelt zonder effectbejag. De verbroken decennialange stilte is zichtbaar.
DWDD Summerschool: Diederik van Vleuten - De reis van de Endeavour
Nederland | Informatief programma | BNNVARA
35min | Te zien op NPO Start
250 jaar geleden voer James Cook met de Endeavour naar de Stille Zuidzee. Diederik van Vleuten vertelt over de ontberingen van zeereizen in de 18e eeuw en de wetenschappelijke waarde van de tocht.
Vergeet het DWDD-sausje dat vooral aan het begin en aan het einde van deze aflevering zit en laat je meeslepen door meesterverteller Diederik van Vleuten. Hij vertelt het verhaal van James Cook en de ontdekking van Australië als een meeslepend verhaal dat nooit doet vervelen.
Fan geworden van Van Vleuten's manier van vertellen? Kijk dan ook zijn solo-voorstellingen Daar Werd Wat Groots Verricht en Buiten Schot
DWDD Summerschool: Bart van Loo - Leven als een Bourgondiër
Nederland | Informatief programma | BNNVARA
35min | Te zien op NPO Start
Bart van Loo neemt het publiek mee naar de Middeleeuwen en vertelt over het leven van de Bourgondiërs, hun extravagante banketten, uitgekiende huwelijkspolitiek en nobele ridders.
Bart van Loo geeft in een half uur een introductie op zijn boek De Bourgondiërs dat ook dit jaar uitkwam. Het stukje weinig vertelde geschiedenis van de periode waarin heerlijkheden, hertogdommen en graafschappen voor het eerst onder één bewind kwamen te staan. En wat voor een bewind. Laat je meeslepen door deze meesterverteller.
Mocht je na deze 35 minuten zin hebben in meer zijn zeker Bart’s boek De Bourgondiërs of de gelijknamige podcast die hij in samenwerking met de VRT/Klara gemaakt heeft aan te raden.
Nog meer
Lieve Scheire legt in een comedy college uit hoe de speciale relateit werkt op een manier die te begrijpen is voor iedereen.
Welke planeet is het dichtbij de aarde? Fout! GCP Grey legt uit welke het wel is en waarom.
Er is weinig zo frustrerend als de mens in en uit een vliegtuig zien stappen. CGP Grey legt uit waarom altijd een chaos wordt.
Parel van de NPO. Kijk zeker naar: “Een aangekondigde vliegramp”, “Hongeren voor Holland”, “Boris in Brussel”. Erg jammer dat Hans Goedkoop afscheid neemt van dit pracht programma.
Programma dat de wegen van de analyseert media analyseert bij bijzondere gebeurtenissen. Kijk van dit jaar vooral “In het belang van het kind’, “De beeldenstorm rond abortus” en “De zaak Nicky Verstappen".
Ik koos voor deze video, omdat dit een persoonlijk stokpaardje van mij is. Maar eigenlijk is het hele kanaal van Tom Scott de tip. Boeiende educatieve video's waarin, meestal techie onderwerpen, worden behandeld door deze Engelsman in zijn eeuwige rode shirts.
Entertainment Video
De Mol
België | Spelprogramma | VIER/Woenstijnvis
S7:10x70 min | Te zien op VIER.be en NPO Start Plus
Je weet niets
Veelal geroemd, maar ik wil het zeker ook even noemen: De Mol. Vooral omdat Woestijnvis een serie weet te maken die vele malen ingenieuzer in elkaar steekt dan zijn Nederlandse broertje. Door uit België te vertrekken zonder mol wordt het hele spel op zijn kop gezet, maar dit is slechts een klein deel van het raderwerk dat De Mol is. Veel opdrachten zijn ware puzzels, die alles vragen van kijker en kandidaat. Een laatste vergelijking met de Nederlandse versie: het gebruik van een voice-over door de presentator in plaats van gehypte quotes van de kandidaten doet het programma ontzettend veel goeds.
Taskmaster
Verenigd Koninkrijk | Comedy Spelprogramma | DAVE/UKtv | Alex Horne
S1: 6x45min (Totaal 10 seizoenen) | Te zien op YouTube (S1+2)
Schoolmasterly Greg Davies sets five fellow comedians - including Tim Key and Frank Skinner - devious tasks in this offbeat challenge show. First up: melon-eating!
De show waar ik dit jaar misschien wel het meest om gelachen heb. Het is vrij simpel. Vijf comedians krijgen een op het oog simpele opdracht en wie deze het best ofwel het snelst uitvoert wint. Het programma biedt een inkijkje in de vreemde gedachtenkronkels van de mens. Taskmaster Greg Davis met zijn hulpje (en brein achter de show) ‘Little’ Alex Horne zorgen voor een hilarisch programma. Er valt weinig meer over te zeggen, behalve dat je moet beginnen met kijken.
Deze show bestaat al sinds 2015 en kende dit jaar al zijn 8e en 9e seizoen, maar verdient zeker een plek op deze lijst. Zeker omdat de eerste twee seizoenen nu beschikbaar zijn op YouTube (de rest volgt) en starten met kijken daarom nog nooit zo gemakkelijk was. Your time starts now.
Nog meer
Laat minderheden of kwetsbare groepen via een karaoke-machine grappen over zichzelf vertellen. Dat is het concept van de Comedy Karaoke, hillariteit allom.
De beste satirische show van Amerika wordt gedagvaard, wint en slaat groots terug. (hoogtepunt zit vanaf een minuut of 20)
Sketchprogramma van Ronald Goedemondt, Bas Hoeflaak, Leo Alkemade en Jochen Otten. Hele afleveringen kijken is totaal niet nodig. Sketches werken beter los op YouTube. Volledige afleveringen terugkijken kan wel via NPO Start (dan maak je Frans Klein ook nog eens blij)
Sketchprogramma van Stefan Pop, Alex Ploeg, Tex de Wit, Eva Crutzen en Kees van Amstel. Kijk ook hier gewoon losse sketches op YouTube. (Sorry Frans)
Fictie Video
After Life
VS/UK | Zwarte Comedyserie | Netflix | Ricky Gervais
6x 30min | Te zien op Netflix
After Tony’s wife dies unexpectedly, his nice-guy persona is altered into an impulsive, devil-may-care attitude taking his old world by storm
Ricky Gervais speelt een man die nukkig is geworden na de dood van zijn vrouw. Een schitterende diep zwarte comedy.
De Twaalf
België | Drama-serie | VRT | Regie: Wouter Bouvijn
10x50min | Te zien op VRT NU
Het proces van Frie Palmers en de twaalf juryleden
Mensen die verdacht worden van zware misdrijven in België komen voor een twaalf koppige jury te staan. Zij beslissen of iemand schuldig is of niet. Deze serie gaat met die setting aan de haal en maakt een document rond de beklaagde en de 12 uitverkoren beslissers. Met een geweldige Maaike Cafmeyer in de hoofdrol.
De Dag
België | Drama-serie | Telenet/VIER | Regie: Dries Vos en Gilles Coulier
12x45 min | Te zien op VIER.Be (tot 9-1) (BE/NL) / Ziggo Movies & Series (NL) / Telenet Play (BE)
Een kleine stad wordt opgeschrikt door een uit de hand gelopen bankoverval. Een dag lang ontspint zich een uitermate spannend kat-en-muisspel tussen politie en gijzelnemers. De kijker leert al snel dat niet alles is wat het lijkt en ontdekt bij iedere aflevering een nieuw stuk van de puzzel.
Misschien wel de beste Nederlandstalige reeks die ik ooit zag. De serie speelt zich af in één dag. Er is een overval op een bank. Dat is eigenlijk alles wat ik over het plot kwijt kan, de rest zal je zelf moeten ontdekken. Aflevering 1 verteld het verhaal vanuit de politie/de buitenwereld en aflevering 2 vanuit de overvallers/de bank. Aflevering 3 gaat dan verder in de tijd vanuit het eerste perspectief. Deze contructie wordt door een ingenieus plot nooit sleets en houd de spanning hoog. Kijk de eerste twee afleveringen en besluit of je wilt blijven kijken. (Dat wil je).
De serie is eigenlijk van vorig jaar, maar ik zag het pas in 2019 en het beleefde ook dit jaar pas zijn premiere op het open net.
Black Mirror
Verenigde Staten | Zwarte sci-fi serie | Endemol/Netflix | Charlie Brooker
S5: 3x65min | Te zien op Netflix
An anthology series exploring a twisted, high-tech multiverse where humanity's greatest innovations and darkest instincts collide.
Charlie Brooker zet als brein achter Black Mirror al seizoenenlang een top serie neer. Het is Science Fiction zoals ik ze het liefste heb. Het gaat uit van de huidige situatie maar dan met één klein deel dat veel verder staat. Seizoen 5 is niet het sterkste, maar nog steeds erg de moeite waard.
The Irishman
Verenigde Staten | Misdaad-drama | Netflix | Regie: Martin Scorsese
203 min | Te zien op: Netflix
A mob hitman recalls his possible involvement with the slaying of Jimmy Hoffa.
Er is al veel over gesproken. 203 minuten zijn veel, de CGI is soms wat weird maar ik heb hem toch in één keer uitgekeken. En anders kijk je hem als mini-serie
Podcasts
Eerst even kort. Lees hier alles over podcasts en waarom je ze moet luisteren en hier of hoe je ze moet luisteren. Ik link hier steeds de eigen website van de podcast, zodat je er meer over kunt lezen. Toevoegen doe je natuurlijk door ze op te zoeken in jouw podcast-app.
Heavyweight
VS/Canada | Documentaire | Gimlet Media | Jonathan Goldstein
30x50 min | Website
Jonathan Goldstein goes back to the moment everything changed.
Ongemakkelijk en vreemd, zo is Jonathan Goldstein wel te omschrijven. Het is dan ook zijn stijl en karakter dat Heayweight zo ontzettend goed maakt. In de serie gaat Goldstein op pad om dingen in het verleden van mensen op te lossen, om ze uit te klaren. Een nooit uitgestrooide as, per ongeluk verkocht familiestuk, een nooit opgeklaarde ruzie, een nooit teruggeven uitleende CD. Het zijn onderwerpen die langskomen in deze podcast die hilarisch is en bij vlagen diep ontroerend. Neem de aflevering waarin Jesse graag in contact wil komen met de man die hem ook een auto-ongeluk bezorgde, om hem te bedanken.
Seizoen 4 is zojuist afgerond, maar alle afleveringen zijn dik de moeite.
De Brand In Het Landhuis
Nederland | Documentaire podcast | NTR | Simon Heijmans
6x40 min | Website
‘De brand in het landhuis’ is een podcast-serie waarin podcastmaker Simon Heijmans alle verhalen over Ewald Marggraff naast elkaar legt. Wat is feit? Wat is fictie?
2003, in Vucht brand een landhuis af en de in zichzelf gekeerde excentrieke landheer komt om in de vlammen. De geruchtenmolen gaat direct draaien. Hoe kon de brand ontstaan? Wie was die man eigenlijk? Had hij veel geld? Waar is dat geld? Waar zijn de schilderijen? Simon Heijmans gaat op onderzoek uit.. In een poëtische vertelling probeert hij te achterhalen wat er nu eigenlijk gebeurd is. Een verbazingwekkend verhaal ontspint zich en Heijmans vind de waarheid die net weer anders blijkt te liggen.
De Krokante Leesmap
Nederland | Satirische podcast | BNNVARA
47x50 min | Website
Op geheel eigen wijze nemen Marcel van Roosmalen, Noortje Veldhuizen en Roelof de Vries de bladen door. Wat is de moeite van het lezen waard, en wat kun je gerust links laten liggen? Van vrouwenblad tot astrologie-journaal en van omroepmagazine tot sporttijdschrift: Marcel, Noortje en Roelof zijn je onmisbare gidsen in de papieren jungle.
Bovenstaande omschrijving van de Radio1-website geeft eigenlijk perfect weer wat er gebeurd. Het drietal, ieder van een totaal verschillend karakter, weet mij constant aan het lachen te maken.
Bob
België/Nederland | Poëtische documentaire | VPRO/Audiocollectief SCHIK
6 x 40 min | Website
Hoe vind je iemand die misschien niet bestaat? Elisa is vierentachtig jaar en verliefd… op Bob. Een mysterieuze man waar ze anderhalf jaar geleden plots over begon te praten. Een man waar haar drie dochters tot dan toe nog nooit van hadden gehoord, maar over wie hun moeder niet meer kan zwijgen. Maar wie is Bob en heeft hij wel echt bestaan?
Bob is van vorig jaar. Maar toch nog steeds het vermelden waard. de drie dames van SCHIK vertellen een meeslepend verhaal in een bad van hun zoetgevooisde stemmen.
13 minutes to the moon
Verenigd Koninkrijk | Documentaire | BBC | Kevin Fong
11x | Website
How the first moon landing was saved. The full story of the people who made Apollo 11 happen and prevented it from going badly wrong. Hosted by Kevin Fong. Theme music by Hans Zimmer.
Dit jaar was het 50 jaar geleden dat Neil Armstrong en Buzz Aldrin een voet op de maan zette en Michael Collins eenzaam rond de maan cirkelde. Deze podcast gaat uitgebreid in op wat daarvóór gebeurde. De dertien cruciale minuten vanaf het loskoppelen van de lunar module tot aan de historische woorden die je na deze podcast altijd rillingen zal bezorgen: "Houston, Tranquility Base here. The Eagle has landed."
De Telekids Generatie
Nederland | Pittige podcast | Elger van der Wel
Onbekend aantal afleveringen | Website
Het is twintig jaar geleden dat Telekids stopte. Op 2 oktober 1999 presenteerden Carlo Boszhard en Irene Moors de laatste aflevering van het populaire programma, dat in totaal tien jaar werd uitgezonden. Een complete generatie groeide ermee op. Maar wat is de impact van Telekids op die generatie?
Deze podcast door Elger van der Wel is enkel voor diegene die bij het woord Telekids al meteen weer warm moeten terugdenken aan die zaterdagochtenden voor de televisie. Interviews met luisteraars van toen, de buurvrouw en zelf Irene afgewisseld met anekdotes en vele pittige liedjes. Je wordt gegarandeerd lyrisch. Dat zijn de feiten!!
Podcast toppers
Een klein overzicht met mijn favoriete podcast die nog nieuwe aflevering maken.
Reinier Ladan en Wietse Hage, bellen elkaar op via Skype en bespreken technologie en de impact daarvan op ons allen.
GCP Grey en Brady Haran, beide succesvolle educatieve YouTubers hebben gesprekken over van alles wat hen bezighoud. Onderwerpen lopen uiteen van hot-stoppers tot kiessystemen en tech via space tot het opeten van iemand anders zijn restjes in een restaurant.
Alexander Klopping (Techno-viking en CEO Blendle) en Ernst-Jan Pfauth (CEO De Correspondent) bespreken wekelijks al dan niet met een gast de huidige stand en de toekomst van de media in de ruimste zin van het woord. Tussendoor wordt je op hoogte gehouden van welke WC-Pot Alexander koopt in zijn nieuwe huis en wat de oplage is van de lege pagina bestseller van Ernst-Jan.
Een podcast die ik lang vermeed omdat ik dacht dat het de zoveelste over technologie was. Grote fout! De verhalen die verteld worden, en niet altijd over het internet gaan, zijn uniek en prachtig. Begin bijvoorbeeld bij #130 en check mijn lijst met beste afleveringen.
Misschien wel de langst lopende Nederlandstalige podcast. Al meer dan 10 jaar en 459 afleveringen lang bespreekt een panel met voornamelijk Vlamingen het tech-nieuws.
Joost Vullings (1Vandaag) en Xander van der Wulp (NOS) bespreken de afgelopen politieke week. Dit doen ze met veel kennis en dito humor. Dit is de opvolger van de podcast die Vullings maakte met de in april overleden Max van Weezel. In Xander is een waardige opvolger gevonden.
CGP Grey (YouTuber) en Mike Hurley (Podcast-professional en Relay FM CEO) bespreken hoe zij werken en welke tools ze gebruiken om dit mogelijk te maken.
Chris Bajema gaat met zijn blauwe microfoon en oranje busje zijn eigen wijk in op zoek naar verhalen. Deze waargebeurde verhalen combineert hij met 'bijna waargebeurde verhalen' tot een genot om naar te luisteren.
De Haagse redactie van NRC zet een ingewikkeld Haags onderwerp om in begrijpbaar verhaal onder de bezielende leiding van Lamyae Aharouay
Jaap Jansen spreekt lang en diepgaand met interessante mensen uit de Nederlandse of Europese politiek. Niet zelden zijn er top-gasten te horen. Daarnaast spreekt Jansen regelmatig met P.G. Kroeger die oreert over de wereldgeschiedenis en verfrissende verbanden legt met het heden en verleden.
Tekst
Factfullness, Hans Rosling
Zweden | Informatief boek | Gapminder Foundation/ Hans, Ola en Anna Rosling
273 pagina's | Gapminder website of Bol.com
One of the most important books I've ever read - an indispensable guide to thinking clearly about the world, Bill Gates
Wijlen Hans Rosling schreef dit boek over hoe het feiten-vrije denken los te laten. Het gaat namelijk heel goed met de wereld op veel vlakken en we moeten leren van de progressie die gemaakt is. Om een beetje te kijken hoe goed jij in de feiten zit kan je de Gapminder Test doen.
Story of Us - Wait But Why
Verenigde Staten | Online essay | Wait But Why/Tim Urban
9+ hoofdstukken | Wait But Why
I may only be a tiny cell in society's elbow skin, but I have a lot to say.
Tim Urban, de man achter Wait But Why, schreef dit gigantische verhaal over de mens, samenleven, meningen, groepen en politiek. Hij doet dit in zijn onnavolgbare stijl vol met metaforen en komische cartoons. Het is gigantisch en ik heb het nog lang niet uit, maar WBW is altijd het lezen waard. Kijk zeker op die site eens rond.
De Speld
Satirische website | Nederland | De Speld B.V. 1000+ artikelen | De Speld
De Speld - uw vaste prik voor betrouwbaar nieuws
De Speld gaat al jaren mee, and still going strong. Satire van de bovenste plank in de zuiverste vorm, vaak actueel en overwegend hillarisch. Alleen al van de afgelopen 2 weken: "Rookmachine verhult hoe saai feestje is.", "Klokken, wat zeggen ze over onze huidige tijd?", "Onverstandig: Bram had one-night-stand in gemeenschap van goederen", "Regering ziet af van gaskamers voor boeren, Waarschuwing Farmers Defence Force heeft effect" en "NS spreekt voortaan van ‘aanrijding met roze olifant’".
Meer
Volumia zong ooit ‘niemand weet waarom de dag weer nacht wordt’. Nou Xander ik raad je sterk de website van Bartosz Ciechanowski aan.
Kan jij een perfecte circle tekenen? Probeer het hier.
Nieuwsbrieven
Helemaal terug van weggeweest e-mailnieuwsbrieven. Abonneer je op deze handmatig samengestelde overzichten met nieuws over bepaalde onderwerpen. Enkele favorieten:
Reinier Landan stuurt je wekelijks dit overzicht van mooie dingen van het web. Focus op tech, gave tools en sci-fi.
Pieter Boerboom stuurt je "Elke week het beste van het internet in je inbox."
Elger van der Wel stuurt je elke week één door lezers aangeraden podcast-tip.
Dit was mijn verre van compleet (de lijst met dingen die ik vergeten ben is langer), volslagen arbitraire lijst met media-toppers van 2019. (of nou ja, 2019+)
Dan rest mij niks anders dan iedereen een supertof 2020 te wensen!
Jan,